KASTAMONU İLİ

EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

1.10.1. Karşılıksız Çekler

2. Esnaf ve Sanatkârlara İlişkin Temel Bilgi ve İstatistikler

Kastamonu ili coğrafi yapısı nedeniyle ahşap ve ahşap ürünleri imalatıile tekstil, hizmet, gıda,maden ve maden ürünleri imalatıöne çıkmaktadır.Bu meslek dallarında esnaf ve sanatkarların yoğun olduğu görülmektedir. İlimizdebulunan 1 adet Esnaf veSanatkarlar Odaları Birliğine kayıtlı 38 esnaf odası ve odalara kayıtlı 12197 adet esnaf ve sanatkar bulunmaktadır.

Yatırım ve teşviklere ilişkin KUZKA ( Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı), KOSGEB Müdürlüğü, Esnaf Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifleri Birliği ve bu birliğe bağlı bulunan 15 adet kooperatif tarafından 2015 yılında 184.489.000,00 TL kredi kullandırılmıştır.

3. Kooperatiflere İlişkin Temel Bilgi ve İstatistikler

Bakanlığımız; Türk Hukuk sistemi içinde özel önem verilen ve düzenleme yapılan bir ortaklık modeli olan kooperatifler aracılığıyla toplumun geniş kesimlerine, yedi milyondan fazla kooperatif ortağına yönelik önemli hizmetler sunmaktadır. Bu hizmet illerde Ticaret İl Müdürlükleri tarafından verilmektedir. Bu hizmetlerin yürütülmesinde Bakanlığımız yanı sıra Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı görev ve sorumluluk sahibidir.

4. Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimine İlişkin Temel Bilgi ve İstatistikler

Ekonomik faaliyetlerin nihai amacı, tüketici ihtiyaçlarının maliyet, kar ve toplumsal fayda gibi unsurlar gözetilerek karşılanmasıdır. Rekabet koşullarının son derece zorlaştığı günümüzde bu hedefe ulaşmanın yolu, tüketici mutluluğunu en üst düzeyde tutarak onların güvenini kazanmaktan geçmektedir.

Tüketiciler herhangi bir haksızlıkla karşılaşmaları durumunda il merkezinde Bakanlığımız taşra teşkilatı Ticaret İl Müdürlüklerinde, ilçelerde ise kaymakamlık bünyesinde hizmet veren Tüketici Hakem Heyetlerine başvurmaktadırlar. Bu kapsamda tüketicinin korunmasına yönelik görevlerimizi şu şekilde sıralayabiliriz:

4.1. Tüketici Hakem Heyeti Kararları

İl ve 19 ilçe hakem heyeti 2015 yılı sayısal verileri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:

4.2.Tüketicinin Korunmasına İlişkin Faaliyetler

Tüketicinin korunmasıyla ilgili yapılan çalışmalar, bir toplumun ekonomik ve sosyal yönden kalkınması, ülkede üretilen mal ve hizmetlerin kalitesinin yükselmesi ve rekabet ortamının sağlanmasıyla yakından ilgilidir. Tüketiciler, öncelikle sahip oldukları haklar ve bu haklara esas oluşturan yasalara ilişkin yeterli bilgi düzeyine sahip olmalıdır. Hepimizin bildiği gibi, ne kadar mükemmel yasal düzenlemeler hazırlanırsa hazırlansın, haklarını ve yükümlülüklerini bilmeyen satıcı, üretici ve tüketicilerin var olduğu piyasalarda bu yasaları tam anlamıyla uygulamak mümkün değildir. Günlük yaşamın bir parçası olan tüketici sorunlarının çözümü bilinçli tüketimden geçmektedir.

Tüketicinin haklarını öğrenmesi, 6502 sayılı Tüketicini Korunması Hakkında Kanunun tanıtılması amacıyla İl Müdürlüğümüz tarafından okullarda öğretmenlere ve öğrencilere, kamu kurumlarında çalışanlara yönelik seminerler düzenlenmiştir ve düzenlenmeye devam etmektedir.

4.3. Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Faaliyetler

İlimiz bünyesinde 2015 yılı içerisinde piyasa gözetimi kapsamında yapılan fiyat etiketi denetimlerine ait bilgiler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:

Kastamonu ili arazilerinin oransal dağılımını Türkiye ile kıyasladığımızda orman alanlarının oldukça yüksek, çayır mera ve tarım alanlarının düşük olduğunu görmekteyiz. İlimiz yüzölçümünün % 28’i tarım alanı, % 6’sı ise çayır-mera alanları, % 59,1’i ise orman ve fundalıklardan oluşmaktadır.

1.2.En Fazla Üretimi Yapılan Tarımsal İlk Beş Ürün Kalemi

1.3.Ciro büyüklüğüne göre ilk on tarımsal işletmeye ilişkin bilgiler

Bitkisel üretim dikkate alındığında ilimizde ilk on işletme şu şekilde sıralanmaktadır;

Gökkale Tarım işletmesi bitkisel üretim alanında en büyük tarımsal işletmedir. Toplam 2600 dekar Çiftçi Kayıt Sisteminekayıtlı arazisi bulunmaktadır. İşletmenin Aydın İli Sultanhisar ilçesinde seraları bulunmakta olup,Aydın ilindeki bu üretimlerde iyi tarım uygulanmaktadır. Balıkesir ili Erdek ve Susurluk ilçelerinde orman arazilerini tahsis yoluyla kullanıp ceviz bahçesi tesisi bulunmaktadır.

İlimizin 2. büyük işletmesi Olukbaşı Sağlık Hizmetleri Şirketinin sahibi olduğu işletmedir. Yaklaşık 1600 dekar arazi ile yine Devrekani İlçemizde bitkisel üretim yapmaktadır. Diğer büyük bitkisel üretime dayalı büyük işletmelerimiz Örencik Köyünden İzbeli Çiftliği Şirketi, Halifekuyucağı köyünden Mustafa UĞUR, Hamdi UĞUR, Hacımuharrem Köyünden İlhan SAĞIROĞLU,  Tosya İlçemizden Danacıoğlu Şirketi, Taşköprü ilçemizden Elekdağ Tarım İşletmesi Safır SARIOĞLU ve Gölköy köyünden Turan YILMAZ olarak görülmektedir. Bu işletmeler 400 dekar civarı ekilişleri bulunmaktadır. Ürün dağımı genelde yem bitkisi ve hububat şeklindedir. Buradan ilimizin her ne kadar tarımla geçimini sağlayan nüfusu fazla olsa da, tarımın ekonomik anlamda değerinin düşük olduğu görülmektedir.

                1.4. Üretici örgütlerine yönelik bilgi ve istatistikler

                İlimizde toplam9 adet Tarımsal Üretici Birliğifaaliyetini sürdürmektedir. Birliklerin üye sayısı 2213’tür.Ayrıca ilimizde 19 adet Tarım Kredi Kooperatifi ile 11 ilçede Ziraat Odası Başkanlığı bulunmaktadır.

1.5.Tarımsal Kredilere Yönelik Bilgi ve İstatistikler

1.6.Sektörün Sorunlarına Yönelik Görüş ve Değerlendirmeler

Kastamonu ilinin mevcut durumu ve tarımsal potansiyeli dikkate alındığında tarımsal üretimde karşılaşılan başlıca problemler aşağıda özetlenmiştir.

        1.6.1.Sosyo Ekonomik Problemler

Kastamonu ili satın alma gücü paritesine göre kişi başı düşen GSYH değeri Türkiye ortalamasının % 75’inin altında % 50’sinin üstünde olan bölgeler (son beş yıl) yani orta-düşük gelir düzeyine sahip bölgeler içerisinde kalmaktadır. İstihdamda, tarım ve hizmet sektörlerinin ağırlıkta olduğu Kastamonu’da nüfus kaybı önemli bir tehdit olarak karşımıza çıkmaktadır. Kastamonu ilinin içinde bulunduğu bölgenin hem büyüme hızı hem de GSYH’si ülke ortalamasının altındadır. Kastamonu, ülke genelinde hem nüfusun hem de gelirin dağılımında en dezavantajlı iller arasında yer almaktadır.

Kastamonu, Türkiye’de dışa göç verme hızı bakımından ilk sıralarda yer almaktadır. İlimizde köyden kente göç Türkiye ve Karadeniz bölge ortalamasından daha yüksektir. Kastamonu il nüfusu (2015 yılı) 372.633 olup, bu nüfusun 226.868’i (% 60,9) il ve ilçe merkezi, 145.765’i (% 39,1) köylerde yaşamaktadır. 2013 yılında 161.048 olan köy nüfusu son iki yılda % 9,5’lik bir düşüşle 2015 yılında 145.765 kişiye gerilemiştir. 2007 – 2014 döneminde ilimizdeki şehir nüfusu % 36 oranında artarken, köy nüfusu ise % 25 oranında azalmıştır. Söz konusu dönemde ilimizin toplam nüfusunda önemli bir değişim olmamış, sadece % 3 civarında bir artış göstermiştir. Şüphesiz şehir nüfusundaki artışta köylerden şehre olan göçün de etkisi vardır. 

Kastamonu ili, nüfus artış hızı en düşük olan iller arasındadır. Nüfusun azalmasının en büyük sebebi ise özellikle köylerden büyük şehirlere olan göçtür. İlimizde gelir kaynaklarının ve iş imkânlarının sınırlı olması, sanayi ve diğer istihdam yaratıcı yatırımların bulunmayışı, eğitim, sağlık imkânları, sosyal güvence arayışı, çocuklarına daha iyi bir gelecek sağlama isteği, yetersiz arazi, kırsal kesim ile şehir arasındaki sosyo-ekonomik gelişmişlik farkı gençler başta olmak üzere nüfusu köylerden uzaklaştırmaktadır. Aynı şekilde köylerde yaşayan gençlere kız verilmemesi son yıllarda en sık dillendirilen sorunların başında gelmektedir. Sırf bu yüzden köyü terk ederek şehirde asgari ücretle bir işte çalışmaya başlayan gençler bir süre sonra köydeki yaşam standartlarını arar duruma gelmektedir.

Eğitim düzeyi yüksek olan genç nüfusun diğer sektörlere ve kente göçmesi ile tarım kesiminde yaşlı ve eğitim düzeyi düşük kişiler kalmaktadır. Bu durum kendi kendine yeterli olma anlayışını ve gelenekselliği devam ettirmektedir. Ayrıca yeni üretim tekniklerini ve yeni faaliyet alanlarını içeren tarımsal projelerin bu şartlarda benimsenmesi ve uygulama imkânı bulması azalmaktadır. Köylerde genç nüfusun azalması ile tarımdaki modern gelişmelerin ve yeniliklerin uygulanması konusunda gösterilen direnç artmakta bu da üretimin geleneksel yöntemlerle sürdürülmesi, üretim, verim ve gelirin düşmesi sonucunu doğurmaktadır. Bu durum ilimiz tarımını ve tarımın geleceğini olumsuz yönde etkilemektedir. Sonuçta köylerdeki araziler boş kalmakta, elde edilen verim ve tarımsal üretim düşmektedir.

Tarımsal alanda yeni yatırımların yapılması, yeni tarım tekniklerinin kullanılabilmesi, entegre tarım işletmelerinin kurulabilmesi için gerekli girdilerin sağlanabilmesi için yeterli ve sürekli sermayeye ihtiyaç vardır. Ancak Kastamonu’daki tarımsal işletmelerin tamamına yakını aile işletmeleri olup sermaye sıkıntısı çekmektedirler. Bu sebeple tarımsal faaliyetler istenilen düzeye ulaşamamaktadır.

1.6.2.Üretim Problemleri

Kastamonu’da hayvansal üretim problemlerinin başında bakım ve beslemeye ait problemler gelmektedir. Daha sonra hayvan ırkına ait problemler ve pazarlama problemleri gelmektedir. Uygun olmayan hayvan barınakları, yem bitkileri üretiminin yetersiz olması, mera alanlarının yetersizliği ve merada otlayan hayvan sayısının fazlalığı, su ürünleri üretiminde kullanılan yem maliyetlerinin yüksekliği, üreticinin besleme konusundaki bilgi eksikliği, orman alanlarının fazlalığı ve küçükbaş hayvanların otlatma alanlarının darlığı gibi problemler hayvansal üretimi olumsuz etkilemektedir.

        Özellikle çayır mera alanlarının darlığı ve beslenme problemlerinin fazlalığı kültür ırklarına geçimi zorlaştırmaktadır. Hala kırsal kesimdeki üreticilerin büyük kısmı bakım ve besleme işleri daha kolay olan yerli ırkları tercih etmektedirler. Köylerin dağınık ve köyler arası mesafelerin uzun olması nedeniyle üreticiye suni tohumlama hizmetinin götürülmesi zorlaşmakta ve maliyeti artırmaktadır.

Bitkisel üretimde; sertifikalı tohumluk kullanımındaki yetersizlik, yeni üretim tekniklerinin çiftçiye ulaştırılmasındaki yetersizlik, mekanizasyon problemi, makinelerin optimum kullanılmaması, düşük verim, arazilerin dar ve parçalı olması, yetersiz girdi kullanımı, sulama alanlarının yetersizliği, iklim şartlarının geliri yüksek olan ürünlerin yetiştirilmesine imkan sağlamaması vb. problemler yaşanmaktadır.

1.6.3.Yayım Hizmetlerindeki Problemler

3653 adet kırsal yerleşim birimi ile Türkiye’de 2.sırada olan ilimizde yayım elemanlarının tüm çiftçilere ulaşmasının zorluğu, kadınlara yönelik tarımsal yayım hizmetlerinin yetersizliği, tarımsal yayım çalışmalarında pazarlama, örgütlenme, yeni ürünlerin tanıtımı ve doğal kaynakların korunması gibi konuların ihmal edilmiş olması, yerleşim yerlerinin birbirine ve şehir merkezine uzaklıkları sebebiyle yayım hizmetlerinin iletilmesinde zorluk çekilmesi, yayım hizmetinin yapıldığı zamanlarda yeterli dinleyici kitlesine ulaşılamaması yayım hizmetlerinde karşılaşılan başlıca sorunlardır. Yayım çalışmalarına genellikle erkekler katılmakta olup, bu çalışmalarda kadınlar ve gençler ihmal edilmektedir. Halbuki Kastamonu ilinde bitkisel ve hayvansal üretimde kadınların rolü oldukça önemlidir. Özellikle hayvancılık konusunda bakım, besleme ve hayvan hastalıkları konusunda yeterli eğitimin verilmesi gerekmektedir. Ayrıca gençlerin göç etmesi ve köylerde yaşlı nüfusun kalması yayım hizmetlerinden beklenen faydanın tam olarak gerçekleşmesine engel teşkil etmektedir.

1.6.4.Örgütlenme Problemleri

        Kastamonu il genelinde 370 adet tarımsal amaçlı kooperatif bulunmaktadır. Bunların büyük bir bölümü orman ürünlerinin işlenmesine yönelik kooperatiflerdir. Mevcut kooperatifler pazarlama, tarımsal yayım, yeni tekniklerin getirilmesi ve üreticilerin sorunlarına çözüm üretebilme konularında yeterli olamamaktadır. Özellikle şehir merkezine uzak olan köylerde yaşayan çiftçiler bu konularda büyük sıkıntılar çekmektedirler.

1.6.5.Pazarlama Problemleri

Pazarlamanın asli ve tali görevlerini yerine getirecek organizasyon yapısının olmaması, tarıma dayalı sanayinin yetersizliği nedeniyle hammaddelerin mamule işlenememesi, bu nedenle katma değer kaybı yaşanması başlıca pazarlama problemleridir. Üreticiler pazarlama problemi nedeniyle, pazar sıkıntısı olmayan ürünlere yönelmektedir. Örneğin ilimizde bitkisel üretim açısından önemli bir yere sahip olan sarımsakta yıllar itibariyle değişen pazar sorunları yaşanmaktadır. Birkaç yıl iyi pazar şansı bulabilen sarımsak, bazı yıllar hiç satılmadan dökülmektedir. Hayvansal ürünler açısından da genellikle sıkıntılar olsa da en büyük problem sütte yaşanmaktadır. Süt fiyatları Türkiye piyasasının altında gerçekleşmektedir. Kastamonu’da şu anki mevcut kooperatif ve özel organizasyonlar pazarlama hizmetlerini tam anlamıyla yerine getirememektedir. Dolayısıyla pazarlamanın yardımcı hizmetleri arasında yer alan standardizasyon, kalite kontrol ve işaretleme, ambalajlama gibi alanlarda verilen hizmetler yeterli değildir. Girdi fiyatlarının düşürülmesi ve pazarlama imkanlarının artırılması gerekmektedir.

1.6.6.Kırsal Altyapı Problemleri

İldeki ilçe sayısı 20 olup, merkez dahil 20 belediye ve 1.060 köy bulunmaktadır. Köylere bağlı ayrıca 2.593 adet yerleşim birimi vardır. İlimiz Türkiye genelinde toplam 1.060 adet köyü ile 3.sırada, toplam 3.653 adet kırsal yerleşim yeri (ünite) ile 2.sırada ve yine toplam 9.354 km köy yolu ağı ile 3.sırada yer almaktadır.

Kastamonu hem köy hem de ilçe sayısı bakımından Türkiye’de ilk sıralarda yer almaktadır. İlde yer alan köylerin sayısı Türkiye genelindeki köy sayısının % 3,3’ü gibi yüksek bir oranını oluştururken bu köylerde yaşayan nüfus aynı oranda olmayıp % 1’in altında kalmaktadır. Köylerimiz, coğrafi bakımdan meyilli ve engebeli bir arazi üzerine kurulmuş olup, 5–6 hanenin oluşturduğu, birkaç mahalleden meydana gelen dağınık bir köy yapısını arz eder. Bu dağınıklık ise kamu hizmetlerinin ulaştırılmasını güçleştirmektedir.

31.12.2014 tarihi itibariyle Kastamonu ilinde 9.354 km. olan köy yolu ağının, 2.311 km. si asfalt, 45 km. si beton, 6.512 km. si stabilize, 51 km. si ise ham yoldur. Türkiye’de % 41’in üzerinde olan asfalt köy yolu oranı Kastamonu ilinde % 24,7’dir.

        İlimizde 1060 köy ve bu köylere bağlı 2.593 mahalleden oluşan toplam 3.653 yerleşim birimi bulunmakta olup bunların 3.164’ünde kanalizasyon şebekesi yoktur.  İlimizde 3.495 yerleşim biriminde atık su arıtma tesisi bulunmamaktadır. 328 yerleşim biriminde ise içme suyu şebekesi yoktur.  Kastamonu ilindeki kırsal yerleşim alanlarının % 87’sinde kanalizasyon şebekesi, % 96’sında atık su arıtma tesisi, % 9’unda içme suyu şebekesi bulunmamaktadır.

İşletme büyüklüğü Türkiye ortalamasının altında kalan ilimiz işletmelerin arazi miktarı; sınırlı, birbirinden uzak ve çok sayıda parçalardan meydana gelmektedir. Birinci sınıf tarım arazilerinin toplam yüzölçümüne oranı % 3,8, sulanan alanın toplam tarım alanına oranı ise % 19,5’dir. 243.554 hektar sulanabilir arazinin ancak 71.696 hektarı sulanmaktadır. Bu durum ilde sulama yatırımlarına olan ihtiyacı göz önüne çıkarmaktadır.

        İlimizdeki kırsal kesimin fiziki ve sosyal altyapılarının iyileştirilmesi, gelir düzeyinin arttırılması, istihdam imkanlarının oluşturulması ve kırsal alandaki yaşam standartlarının iyileştirilmesi, yeni gelir kaynaklarının yaratılması,  sulama ve pazarlama imkanlarının geliştirilmesi gibi faaliyetlerin gerçekleştirilmesine ihtiyaç vardır.

İlimizde yoğun bir şekilde yaşanan göç ve yoksulluğa çözüm getirebilmek, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, tarımsal kaynak ve potansiyelin değerlendirilerek tarımda verimliliğin ve çiftçi gelirlerinin artırılması, ürün arzında sürekliliğin sağlanması yanında; tarımın çevre, sanayi, turizm gibi diğer sektörlerle ilişkilerinin geliştirilmesi, doğal kaynakların ve çevrenin korunması amacıyla ilimizde kamu yatırımları yanında ulusal ve uluslararası kaynaklı proje ve fonların ilimize kazandırılması gerekmektedir.

Kastamonu da arazilerin parçalı ve küçük olması sebebiyle miras yoluyla arazilerin daha da parçalı olmasının engellenmesi gerekir. Arazi toplulaştırma çalışmalarının hızlandırılması gerekmektedir. Tarımla uğraşan nüfusun gençleştirilmesi sağlanmalı ve köyden kente göç azaltılarak genç çiftçiler desteklenmelidir.

2. Sanayi Sektörü

2.1.Sanayi Sektörünün Yapısı ve Gelişimine Yönelik Görüş ve Değerlendirmeler

Binlerce yıllık tarihi geçmişe ve Karadeniz Bölgesi’nin eşsiz güzellikteki coğrafyalarından birisine sahip olan Kastamonu, sanayileşmede atılım yapmayı ve büyümeyi kendine hedef ve misyon seçmiştir. Kastamonu sanayisi son yıllarda gelişmektedir ve bu gelişimle beraber yatırımcılar için önemli fırsat barındırmaktadır. Sanayi yapısı içinde, tarım ve orman ürünlerine ilişkin sektörler ön plana çıkmaktadır. Country tarzı adı verilen masif doğal mobilya alanında büyük çaplı işletme       yatırımları sürmektedir. Bu sektörde yeterli sayıda eski ahşap eser ve nesillerdir kuşaktan kuşağa aktarılan ahşap ustalık       bilgisi Kastamonu için rekabet üstünlüğü sağlamaktadır. Country mobilya yatırımları için Kastamonu cazip konumdadır.

 Türkiye’deki ilk ve tek ahşap fuarı Kastamonu’da düzenlenmektedir. 2015 yılında 5. Ahşap fuarı düzenlenmiş olup, ahşap sanayisine nitelikli eleman yetiştirmek üzere, Kastamonu Valiliği öncülüğünde teorik ve pratik eğitimi bünyesinde barındıran Kastamonu Ahşap akademisi kurulmuştur. Bu akademi aynı zamanda Kastamonu Ticaret Borsasının 10 milyon euroluk Ahşap Entegre Yatırımının temel işgücü ihtiyacını karşılayacaktır. Kastamonu Valiliğinin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik    Bakanlığına sunduğu “Ahşapla Hayat Bulan Eller” projesi de sektördeki işgücü ihtiyacını karşılayacak bir başka projedir.

İnebolu Limanı, Bakanlar Kurulu kararıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devredilmiş olup, özelleştirilmesi gündemdedir. Taşımacılık, orman, metal ve maden ürünleri ihracatı alanında önemli potansiyeli içinde barındırmaktadır.  Samsun ve Filyos arasında yaklaşık 500 km bir alanda bu çapta başka bir liman yoktur. Batı Karadeniz ve İç Anadolu hinterlandına hitap eden bu limanın, Kastamonu sanayisi ve bölge için daha aktif olarak kullanılması, sanayiye kazandırılması yönünde çalışmalar sürmektedir.

2.2.Sanayi İşletmelerine İlişkin Bilgi ve İstatistikler

6948 Sayılı Sanayi Sicil Kanunu uyarınca İlimizde üretim faaliyetinde bulunan işletmelere düzenlenen sanayi sicil belgeleri kapsamında, iş yerlerinin 2015 yılı sonu itibariyle sektörel dağılımı ve işçi sayıları aşağıda tablo halinde sunulmuştur.

2.3.Organize Sanayi Bölgelerine İlişkin Bilgi ve İstatistikler

                İlimizde küçük ve orta sanayi ölçek ve boyutundaki imalat ünitelerinin uyumlu ve birbirleri ile tamamlayıcı bir nitelikte üretim yapmalarını sağlamak amacı ile sınırları tayin edilmiş bir alanda, yerleşimi, altyapısı, gerekli sosyal ve teknik hizmetleri ve ortak yapıları ile hizmete sunulan 3 (üç) adet organize sanayi bölgesi mevcuttur.

                Bu Organize Sanayi Bölgeleri İl Merkezinde, Tosya, Seydiler ve Taşköprü ilçelerinde yer almaktadır.

2.3.1. Kastamonu Organize Sanayi Bölgesi

İlimiz Merkezi Gelindağı Mevkii adresinde toplam 776.236,64 m2 alan üzerine kurulu bulunan Kastamonu Organize Sanayi Bölgesi 32 parsele sahip olup, 2015 yılı sonu itibariyle 32 parselden 29 tanesi müteşebbislere tahsis edilmiş, 3 tanesi boştur.

İşletmelere tahsisi yapılan ve 2015 yılı sonu itibariyle üretimde bulunan 18 işletmenin üretim faaliyetine bakıldığında; sunta Levha MDF, mobilya, süt ve süt ürünleri, kâğıt, helva, elektrik motoru, yapı elamanları, küp şeker, kuruyemiş tasnif ve paketleme ve et işleme üzerine üretim yaptıkları görülmektedir.

Bu 18 işletmede 873 kişiye istihdam imkânı sağlanmıştır. Organize Sanayi Bölgesindeki diğer parsel üzerinde de             yapılaşmanın sağlanması ve üretime geçilmesi halinde ilimize önemli bir katma değer sağlayacaktır.

Mevcut alandaki parsellerin tümünün tahsis edilmesi ve yeni yer ihtiyacının gündeme gelmesi sebebiyle Organize Sanayi Bölgesine ilave bir alan seçimi çalışmaları 2013 yılında başlamıştır. İlave OSB’de daha büyük ölçekli firmalara yer verilebilmesi adına parsel metrekarelerinin daha büyük ölçekte planlanması düşünülmüştür. Yaklaşık 143 hektar olması planlanan ilave Organize Sanayi Alanı için kurum görüşleri alınarak, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına gerekli başvurular yapılmıştır. Mevcutta 873 kişi barındıran Kastamonu OSB’sinin tam kapasite ile çalışması durumunda yaklaşık 1500 kişiyi barındıracağı, ilave alan ile birlikte bu sayının yaklaşık 5000 kişiye ulaşacağı tahmin edilmektedir. 

2.3.2.Tosya Organize Sanayi Bölgesi

İlimiz Tosya İlçesi Sapaca Köyü Kurtbeli Mevkii adresinde toplam 585.000 m2 alan üzerine kurulu bulunan Tosya Organize Sanayi Bölgesi 41 parsele sahip olup, 2015 yılı sonu itibariyle 34 parselin müteşebbislere tahsisi gerçekleşmiştir. Boş olan 7  parselin ise taleplere göre tahsisi yapılacaktır.

Tahsisi gerçekleşen parsellerden 5 tanesi üzerinde üretime başlanmış olup, bu 5 işletmede toplamda 240 kişiye istihdam sağlanmıştır. Faaliyete başlayan bu işletmelerin iştigal konuları tekstil, ısı yalıtım malzemesi, sıhhi tesisat malzemesi ve ahşap ürünleri imalatıdır.

2.3.3.Seydiler Organize Sanayi Bölgesi

İlimiz Seydiler İlçesi İnebolu yolu üzerinde Seydiler Belediye Başkanlığı öncülüğünde 45 parsel üzerine sanayi bölgesi oluşumu gerçekleştirilmiş ve parsel tahsisleri işletmelere yapılmıştır. Bu sanayi bölgesi 04.09.2013 tarihi itibariyle OSB statüsü kazanmıştır.

2015 yılı sonu itibariyle OSB statüsü adı altında 45 parselden 36 parselin tahsisi yapılmış olup boş parsel sayısı 9’dur. Bu işletmelerden 7 tanesi faaliyete başlamıştır. Faaliyete başlayan bu 7 işletmenin iştigal konuları ise tekstil, döküm, orman ürünleri, mermer kesim, gıda ve metal üzerinedir.

2.3.4.Taşköprü Organize Sanayi Bölgesi

İlimiz Taşköprü İlçesi Karapürçek Köyü Yeniköy Mahallesi Mevkiinde 70 Ha alan üzerine 2014 yılı içerisinde OSB kuruluşu yapılmıştır. Halen OSB alanının kamulaştırma çalışmaları devam etmektedir.

2.4. Küçük Sanayi Sitelerine İlişkin Bilgi ve İstatistikler

İlimizde faaliyet gösteren 12 adet Küçük Sanayi Sitesi mevcuttur. Küçük Sanayi Sitelerinin iş yeri sayısı ve durumları hakkında bilgi aşağıda tablo şeklinde verilmiştir.

Tosya Ilçemizde iş kollarına yönelik hizmet veren sanayi siteleri mevcuttur. Örneğin tela dokuma hizmeti veren küçük sanayi müteşebbislerinin yer aldığı Dokumacılar Küçük Sanayi Sitesi, Marangozların yer aldığı Marangozlar Küçük Sanayi Sitesi gibi, ayrıca Tosya İlçemiz ahşap kapı doğrama üzerine çok büyük kapasiteye sahiptir. Ahşap sanayi sitesinden ayrı olarak, sanayi sitesi olmayıp, marangoz esnafının yoğunlukla bulunduğu ve marangozlar sanayi sitesi diye adlandırılan Harsat Mahallesindeki işyerlerinde yaklaşık 500 esnaf ahşap, kapı, pencere ve doğrama hizmeti sunmaktadır.

4. Turizm Sektörü

                4.1. Turizm Sektörünün Yapısı ve Gelişimine Yönelik Görüş ve  Değerlendirmeler

Dünyada en hızlı gelişen hizmet sektörlerinden bir turizmdir. Turizm hareketleri sadece hızlı bir gelişim göstermemekte aynı zamanda kendini yeniden üreten dinamik bir karakter de taşımaktadır. Deniz, kum, güneş olarak bilinen turizm algısı son yıllarda alternatif turizm çeşitlerinin ortaya çıkmasıyla 12 aya yayılmıştır. Gelişmekte olan ülkelerin turizm pazarından aldıkları payı arttırmaları ancak sundukları turizm hizmetlerini ve ürünlerini çeşitlendirmeleri ile mümkün olmaktadır. Turizm hizmet ve ürünlerinin çeşitlendirilmesinden kasıt alternatif turizm faaliyetlerinin geliştirilmesinin sağlanmasıdır.

IV.İSTİHDAM

1.3.Karayolları Genel Müdürlüğü 15. Bölge Müdürlüğü Tamanlanan ve Devam Eden Yatırımlar

Yol standartlarının yükseltilmesi, yol ve trafik emniyetinin arttırılarak, güvenli, konforlu ve ekonomik olarak seyahat edebilmenin sağlanması, Kastamonu ve yöresinin, madencilik, ticaret ve sanayi alanlarındaki gelişimi, tarihi ve turistik değerleri ve turizmde cazibe merkezi haline dönüşmesi için en önemli etkenlerden biridir.

Kastamonu ilinde, karayollarının 718 km’si Devlet yolu, 582 km’si il yolu olmak üzere toplam 1.299 km yol ağı bulunmaktadır.    

Kastamonu’da daha önceki yıllardan başlayıp 2002 yılı sonuna kadar 47 km bölünmüş yol yapılmış iken, 2003-2015 yılları arasında 248 km, toplamda 295 km bölünmüş yol yapılmıştır.

Bölünmüş yolların 139 km’si, tek yolların 15 km’si toplam 154 km yol Bitümlü Sıcak Karışım asfalt yapılmıştır.

Ayrıca 2003-2015 yılları arasında;

90 km. yol iyileştirmesi, 51 adet 2.412 metre uzunluğunda köprü yapımı, 5.493 km sathi kaplama yapım ve onarımı, 244 km oto korkuluk, 3.691.744 m² yatay işaretleme çalışması, 221.872 m² düşey işaretleme çalışması ve 26 adet kaza kara nokta iyileştirmesi yapılmıştır.

1.3.1. Kastamonu Ilinde Önem Arzeden Projeler

1.3.1.1  İnebolu-Kastamonu-Çankırı

Bu proje kuzey-güney ana akslarımızdan İnebolu-Kastamonu-Çankırı-Kırıkkale-Konya-Manavgat aksının İnebolu-Kastamonu-Çankırı kesimini teşkil etmektedir.

Proje, geliştirilmesi planlanan İnebolu Limanının, Kastamonu ve Çankırı illerinin Başkent Ankara’ya ve devamında Anadolu’ya ve Akdeniz limanlarına bağlantısını sağlamasının yanında özellikle bu bölgede üretilen ürünlerin iç piyasaya ve İnebolu Limanı vasıtasıyla yurtdışına ulaştırılabilmesinde ana güzergâh konumundadır.

Bunun yanında; Kastamonu Organize Sanayi Bölgesinde gıda, mobilya, alüminyum doğrama, çelik konstrüksiyon, yonga levha ve MDF gibi alanlarda yapılan üretimler ile Küre ve Hanönü bakır madenleri, Çankırı’da kurulmakta olan yüksek kapasiteli lastik üretim tesisleri, güzergahın önemini daha da artırmıştır.

Kastamonu ve Çankırı geçişlerinde karayolu güzergâhı, tamamı ile şehir içinde kalmış, okullar, bankalar, resmi kurumlar ve alışveriş mağazaları ile şehrin en fazla yaya trafiğinin bulunduğu sosyal yaşam merkezi durumuna gelmiştir. Bu haliyle transit trafiğin bu yolları kullanmaya devam edebilmesi imkânsız hale geldiğinden Kastamonu ve Çankırı çevre yollarının yapımı kaçınılmaz olmuştur.

Kastamonu-Çankırı arasındaki Ilgaz Dağı geçişinde ve Kastamonu İnebolu arasındaki Küre dağları geçitinde projelendirilen tünelli geçişler ile birlikte oldukça dar, yüksek eğimli ve çok sayıda keskin kurpları olan mevcut güzergâhta özelikle kış koşullarında ulaşımda yaşanan sıkıntılarının ve olumsuzlukların ortadan kaldırılması gerekmiştir.

Yapılan yeni proje ile güzergâhın tamamının bölünmüş yol ve bitümlü sıcak karışım asfalt yapılarak yol standartlarının yükseltilmesi, yol ve trafik emniyetinin artırılarak, yolda güvenli ve konforlu bir ulaşımın sağlanması amaçlanmıştır.

1. İnebolu – Kastamonu İnebolu – Kastamonu (Sunta Kavşağı) yolunun yeni BY proje güzergâhı 71,15 km ’dir. Yeni güzergâh mevcut yola göre 17 Km kısalmaktadır. İnebolu – Ağlı Ayr. arası41,05km’nin bölünmüş yol projesi hazırlanmıştır. Bu kesimde toplam 2×14460 metre uzunluğunda (2720 m, 3720 m, 2080 m, 5320 m, 620 m) 5 adet tünel öngörülmektedir. Bu kısımda İnebolu girişi 3 km SK BY olarak tamamlanmıştır. Kalan 0,2 km’lik kesimde İnebolu kavşağı ile bağlantılı olarak yapılacaktır. Ağlı Ayr. – Kastamonu arası30,1 km tamamı bitümlü sıcak karışım bölünmüş yol olarak tamamlanmıştır.  
2. Kastamonu Batı ve Doğu Çevre Yolları 20 km uzunluğundaki Batı Çevre Yolunun tamamı bitümlü sıcak karışım bölünmüş yoldur. 13 km olan Kastamonu Doğu Çevre Yolunun tamamı bitümlü sıcak karışım olarak bitirilmiştir.          Güzergâh üzerindeki kavşaklar ve bağlantı yolları ile peyzaj ve çevre düzenleme çalışmaları devam etmekte olup yıl içerisinde trafiğe açılması hedeflenmiştir. Proje tamamlandığında şehir içinden geçen trafik yoğunluğu %25 azalacak, dur kalk beklemeleri ve araçların çevreye bıraktıkları egzos emisyonları önemli ölçüde düşecektir. Doğu Çevre yolu ile Kastamonu geçişi (Batı Çevre yoluna göre) 7 km kısaldığından seyahat süresi, bakım ve işletme maliyetleri ile akaryakıt ve amortisman giderleri azalacak yolu kullananların ve ülkenin ekonomisine katkı sağlanacaktır.  
3. Kastamonu-Çankırı (Ilgaz Dağı Tünelli Geçiş dahil)

Kastamonu-Çankırı arası 93,7 km’nin 84,9 km’si bölünmüş yol yapılmıştır. Kalan 8,8 km Ilgaz dağı tünelli geçişinde, tünel ve bölünmüş yol çalışmalar devam etmektedir.

Olukbaşı Kavşağından Kadıdağı arası 11,9 km BSK BY olarak tamamlanmıştır.

Kastamonu Kadıdağı mevkii ile Diphan arası 19,3 km bölünmüş yoldur. Ancak Kırık barajı yapılacağından bu kesim için yeniden BY projesi hazırlanmıştır. Yeni projede 2970 m Uzunyayla tüneli ve 235 m Diphan Viyadüğü yapımı öngörülmektedir.

Kırık Barajı varyantı Kadı dağı mesire yerinden sağa ayrılarak devam etmektedir. Uzunyayla tüneli ve Diphan viyadüğünün bitiminde Ilgaz dağı Tünelli geçiş proje ile birleşmektedir. 

Projenin bu kesiminde, mevcut bölünmüş yol yapılacak Kırık baraj gölü altında kalmaktadır. Diphan Viyadüğünden sonra Uzunyayla tüneli ile vadi değiştirilerek baraj gölünden uzaklaşılması ve yeni bölünmüş yol ile proje standartlarının yükseltilerek yol ve trafik emniyetinin artırması, yolda güvenli ve konforlu bir ulaşımın sağlanması amaçlamıştır.

Ilgaz dağı tünelli geçiş projesi, Kastamonu Diphan mevkii Bostan köyünden sola ayrılarak, Baldıran mevkiine kadar 2,9 km vadi içinden devam etmekte, 5480/5488 metre çift tüp tünel ile Ilgaz dağı geçilmekte ve tünel çıkışında Kadının çayırından 3,5 km sonra da, Yenice köyünde mevcut güzergâha, Yenice’den 15 km sonra da Ilgaz İndağı kavşağına bağlanılmaktadır.

Toplam 26,7 km olan projenin Yenice -Tetek (Indağı Kavşağı) arası 15,3 km bölünmüş yol olarak tamamlanmıştır. Yolun 9 km’si bitümlü sıcak karışım asfalt yapılmıştır. Kalan 8,8 km Ilgaz dağı Tünelli geçiş kesiminde ise yapım çalışmaları devam etmektedir.

Ilgaz tünelinde, sol tüp 5480m, sağ tüp 5488 m olmak üzere iki tüpün toplamı 10968 m’dir.

Her iki tüpte de kazı ve destekleme çalışmaları tamamlanmıştır.

Yine sol tüpte 1500+2700=4200 m,  sağ tüpte 1050+2650=3700 m. olmak üzere toplamda 7900 m. (% 73)  nihai beton kaplaması da tamamlanmıştır.

Bağlantı yollarında ise toprak işleri ve sanat yapılarında % 90 gerçekleşme sağlanmıştır.

Bu proje ile;

Ilgaz dağının tünel ile geçilmesi ve Batı Karadeniz’in Kastamonu üzerinden Kuzey TETEK hattına bağlanması,

Ulusal ve uluslararası arterlerin güçlendirilerek, bölgemizden diğer illere, bölgelere, Akdeniz limanlarına, İran ve Bulgaristan gibi sınır bölgelerine ve yurt dışına, daha yüksek standartlı yollarla, kesintisiz bir ulaşımın sağlanması,

Bölgenin ve ülkemizin ekonomisine, ticaretine, kültür ve turizmin gelişmesine katkı sağlanması,

Kış aylarındaki yoğun kar yağışları ve buzlanmalar nedeniyle sürücülerin kâbusu olan yolda, vatandaşlarımıza 12 ay boyunca güvenli, konforlu ve kaliteli bir ulaşımın tesis edilmesi, amaçlanmaktadır.

Projenin tamamlanması ile;

Kuzey-Güney aksının yapımında önemli bir aşama kat edilecektir.

Yapılmakta olan Ilgaz tüneli ile yeni güzergâhta Ilgaz dağı 300-500 metre daha düşük kotlarından geçilecektir.

Eski yoldaki yüksek eğimler, sert dönüşlü laseler (360 derece dönüşlü yollar) keskin kurplar yeni yolda olmayacaktır.

Ilgaz geçişi 11,8 km’ye düşerek 5,4 km kısalacaktır.

Ilgaz tünelinin tamamlanmasının ardından seyahat süresi 20-25 dakika daha kısalacaktır.

 Ayrıca ortalama seyahat süresinde yılda 345 bin 655 saat, akaryakıt tüketiminde ise 8,3 milyon litre tasarruf elde edilerek vergiler dâhil yıllık toplam tasarruf tutarının 38,2 milyon TL olacağı tahmin edilmektedir.

1.3.1.2. Kastamonu Havaalanı Yolu

                Projenin tamamı (3 Km) bölünmüş yol ve bitümlü sıcak karışım asfalt olarak yapılmış ve 2013 yılında trafiğe açılmıştır. Ayrıca yapılan protokol kapsamında havalanın iç yolları da ( 0,8 km bölünmüş yol, 1,0 km tek yol ) yapılmıştır.

Kastamonu ilinin ekonomik, ticari ve turizm alanında gösterdiği gelişmeye paralel olarak havaalanının yapılmasının gündeme gelmesi sonucu havaalanı yolunun yapılması ile havaalanına daha güvenli konforlu, daha çabuk ve daha ekonomik olarak ulaşım sağlanmaktadır.

1.3.1.3.  Karabük – Kastamonu

Toplam 102,69 km uzunluğundaki bölünmüş yol projesinin (76,4 km’si Kastamonu ili sınırlarında 25,6 km’si Karabük ili sınırlarındadır)74,5 km’si BY (32,59 km BSK, 47,4 km SK) dir. Kalan 22,7 km ’de ise çalışılmalar devam etmektedir.

Yapılan yeni proje ile güzergâhın tamamının bölünmüş yol ve bitümlü sıcak karışım asfalt yapılarak yol standartlarının yükseltilmesi, yol ve trafik emniyetinin artırılarak, yolda güvenli ve konforlu bir ulaşımın sağlanması amaçlamıştır.

1.3.1.4.  Kastamonu-Taşköprü-Hanönü-7.Bl. Hd.

Mevcut güzergâhın toplam uzunluğu 79,44 km’dir. 70,63 km’si sathi kaplamalı bölünmüş yol olarak tamamlanmıştır.

         Hanönü girişinde DSİ’nin muhtemel baraj sahasında kalan 13 km’lik kesimin 2 km’si mevcut yola oturmaktadır. Hanönü Çevre yolunu da kapsayan kalan 8,81 km’lik kesimde çalışmalar devam etmektedir.

Söz konusu güzergâh bağlantılı olduğu İstanbul Kuzey Marmara Batı Karadeniz ve Doğu Karadeniz bölgelerinde üretilen her türlü ürünlerin yurt içine ve yurt dışına ulaştırılmasındaki önemli güzergâhlardandır.

Sinop üzerinden gelen Karadeniz Sahil yolu ve Samsun-Havza-Vezirköprü-Durağan yolu Boyabat’ta birleşerek bu güzergâh ile (Hanönü-Taşköprü-Kastamonu) Karabük üzerinden İstanbul yoluna (TETEK) ve Zonguldak iline bağlanmaktadır. Söz konusu güzergâhların birleştirilerek proje bütünlüğünün ve ulaşımda sürekliliğin sağlanması, güzergâhın tamamının bölünmüş yol ve bitümlü sıcak karışım asfalt yapılarak yol standartlarının yükseltilmesi, yol ve trafik emniyetinin artırılarak, yolda güvenli ve konforlu bir ulaşımın sağlanması amaçlanmıştır.

1.3.1.5. (Kastamonu-Korgun) Ayr.-Tosya-7.Bl.Hd (TETEK)

         Toplam uzunluğu 127,8 km olan projenin tamamı BSK BY olarak tamamlanmıştır. (50,57 km Kastamonu, 77,23 km Çankırı ili sınırları içerisindedir.)    Güzergâhtaki Ilgaz İndağı köprülü kavşağı bitirilmiş ve trafiğe açılmıştır. Yapımına başlanan Tosya köprülü kavşağı ile yapılacak olan alt geçitli ve üst geçitli kavşaklar ile birlikte projenin tamamlanması hedeflenmektedir.

Proje güzergâhı Doğu-Batı ana konumlarından Kuzey TETEK’in  (Transit Türkiye Karayolunun) Çerkeş – Atkaracalar – Ilgaz – Tosya – Kargı bölümünü oluşturmaktadır.

Proje, Türkiye’nin Batı sınırında Bulgaristan üzerinden Avrupa ülkelerine ve doğu sınırında Doğubayazıt üzerinden İran’a ve diğer Asya ülkelerine çıkış yapan Uluslararası E 5 karayolunun tamamı ile bölünmüş yol ve bitümlü sıcak karışım asfalt yapılarak uluslararası düzeyde iyileştirmesi geliştirilmesi amaçlanmıştır.

 Güzergâh üzerinde çok sayıdaki illerde üretilen her türlü ürünlerin yurt içine ve yurt dışına ulaştırılmasındaki en önemli güzergâhlarımızdandır.

Yapılan yeni proje ile güzergâhın tamamının bölünmüş yol ve bitümlü sıcak karışım asfalt yapılarak yol standartlarının yükseltilmesi, yol ve trafik emniyetinin artırılarak, yolda güvenli ve konforlu bir ulaşım sağlanmıştır. Proje hızının ve yol konforunun artması sebebiyle zamandan, yakıt ve işletme giderlerinden büyük oranda tasarruf sağlanacaktır.

1.3.1.6. Zonguldak – Bartın – Kurucaşile – Cide – İnebolu – Abana – Çatalzeytin-7.Bl. Hd. (Sinop İl Sn.) Yolu

1. Kurucaşile – Cide Kesimi   Bu kesimin uzunluğu 30,2 km’dir. (Bartın 4,3 km, Kastamonu 25,9 km) Yatırım programında yer almaktadır. Projesi onaylanmıştır. Uygulama projelerinin ihalesi yapılmıştır. İhale süreci devam etmektedir. Uygulama projelerinin tamamlanmasından sonra yapım ihalesi planlanmaktadır. Projede toplam uzunluğu 13.850 metre olan 4 çift tüp tünel ve 4 adet Viyadük yapımı öngörülmektedir. Proje hızının ve yol konforunun artması sebebiyle zamandan, yakıt ve işletme giderlerinden büyük oranda tasarruf sağlanacaktır.  
2. Cide-İnebolu-Abana-Çatalzeytin-7. Bl. Hd. (Sinop İl Sınırı) Kesimi

Yatırım programında yer almamaktadır. Bölünmüş yolun proje ihalesi yapılmıştır. Toplam 105 km’de proje çalışmaları devam etmektedir. Projede tüplerin toplam uzunluğu 123.720 metre olan 27 çift tüp tünel öngörülmektedir.

Bu hattın tamamında 148 km olan ulaşım 43 km kısalarak 105 km’ ye, önceden 3 saat 40 dakika olan seyahat süresi de 2 saat 40 dk azalarak 1 saate düşecektir. Proje hızının ve yol konforunun artması sebebiyle zamandan, yakıt ve işletme giderlerinden büyük oranda tasarruf sağlanacaktır.

1.3.1.7. (Eflani-Daday) Ayr. – Pınarbaşı Yolu

Toplam uzunluğu 21 km’dir.(11,8 km’si Karabük, 9,2 km’si Kastamonu ilinde) 19,5 km’nin TY yapımı tamamlanmış ve sathi kaplaması yapılarak trafiğe açılmıştır. Kalan 1,5 km’lik kesimin yıl içinde tamamlanması hedeflenmiştir.

(Eflani-Daday) Ayr. Pınarbaşı yolu önceki durumu 2×1 şeritli standart dışı bir yoldu. Yüksek eğimler (%10 ve üzeri) ve çok dar platform genişlikleri  (4-5 m arası) içeriyor, çok keskin yatay ve düşey kurplar bulunuyordu. Bu durum yol kullanıcılarının seyahat etmelerini zorlaştırmakta, yol ve trafik güvenliğini tehlikeye düşürmekteydi.

Ulaşımın, daha kısa mesafeden, konforlu ve güvenli olarak yapılabilmesi, yol ve trafik güvenliğinin sağlanabilmesi için yolun standardının yükseltilmesi amaçlanmış ve bugün yeni güzergâhında 2×1 şeritli Tek yol olarak projelendirilen (Eflani-Daday)Ayr. Pınarbaşı yolu tamamlanmıştır.

Yapımı gerçekleşen bu proje ile standart dışı olan yol yerine 2×1 şeritli Sathi kaplamalı Tek Yol yapılmış olmakla birlikte ulaşımda kolaylık sağlanmıştır.

(Eflani-Daday) Ayr. – Pınarbaşı yolunun yapımıyla, önceki proje hızının 60 km/sa ort, yolun bitim aşamasındaki proje hızının 90 km/sa ort. olmasından dolayı 3 dakikalık seyahat süresindeki kısalma, güvenli ve konforlu ulaşım imkânları, zaman ve yakıt giderlerinden sağlanacak tasarruf, yöredeki turizm, ticaret ve sanayinin gelişmesine sağlanacak katkı ile bölgeye önemli boyutta ekonomik getiri sağlanacaktır.

1.3.1.8. (Kastamonu-Ilgaz) Ayr.- İhsangazi-Araç Yolu

Toplam uzunluğu 50,7 km’dir.(Kastamonu-Ilgaz) Ayr.-İhsangazi arası 28,7 km’lik kesim tamamlanmıştır. İhsangazi-Araç arasının ise proje çalışmaları devam etmektedir. Önceki durumu ile oldukça dar ve keskin kupları ile yetersiz kalan (Kastamonu-Ilgaz) Ayr.-İhsangazi yolunda, ulaşımın daha kısa mesafeden, konforlu ve güvenli olarak yapılabilmesi, yol ve trafik güvenliğinin sağlanabilmesi için yolun standardının yükseltilmesi amaçlanmış ve yol yeni güzergâhında projesine uygun olarak tamamlanmıştır.

Yapımı gerçekleşen bu proje ile ulaşımda  (Kastamonu-Ilgaz) Ayr.- İhsangazi yönünde 10,5 km kısalma sağlanmıştır.

1.3.1.9.  Kastamonu – Daday – (Eflani – Pınarbaşı)Ayr. Yolu

Kastamonu-Daday-(Eflani-Pınarbaşı)Ayrımı yolu önceki durumunda yüksek eğimleri ve çok dar platform genişlikleri  (4-5 m arası) çok sayıda keskin yatay ve düşey kurpları ile standart dışı bir yoldur.        

Toplam 68,39 km olan yolun (5,28 km’si Karabük, 63,11 km’si Kastamonu ilindedir.) Önceki yıllarda 16,6 km SK TY (2,5 km Karabük, 14,1 km Kastamonu) olarak tamamlanmıştır. Yeni projesinde Kastamonu-Subaşı arası 7,1 km, Daday şehir geçişi 2,5 km bölünmüş yol, diğer kesimler tek yol olarak projelendirilmiştir.

Daday – Pınarbaşı Ayr. arasında yapım çalışmaları, Kastamonu-Daday arasında ise kamulaştırma çalışmaları devam etmektedir

Yolun projesine uygun olarak yapımı ile proje hızının artmasından dolayı seyahat süresinde kısalma, zaman ve akaryakıt giderlerinden tasarruf sağlanmaktadır. Ayrıca daha emniyetli ve daha güvenli ulaşım imkânı gerçekleştirilmiş olacaktır.

Seyahat süresindeki kısalma, güvenli ve konforlu ulaşım imkânları, zaman ve yakıt giderlerinden sağlanacak tasarruf, yöredeki tarım, turizm ve ticaretin gelişmesine katkı sağlanmış olacaktır.

2. Yapılması Planlanan Önemli Devlet Yatırımları ile Bu Yatırımlardan Beklenen Ekonomik Değerlere Ve Sosyal Kazanımlara İlişkin Görüş ve Değerlendirmeler

3.Önümüzdeki Dönemde Yatırım Yapılmasında Fayda Görülen Alanlara İlişkin Görüş, Öneri ve Değerlendirmeler

Ekonomik kalkınmanın zorunlu olarak sosyal kalkınmayı sağlamadığı tüm dünyada yaygın biçimde kabul görmektedir. Bölgede de ekonomik gelişme hızlı gerçekleşse de sosyal yapıdaki temel sıkıntılar devam etmektedir. Bölgesel ekonomik kalkınmanın, sosyal yapıdaki temel sıkıntıları çözmeden sürdürülebilir kılınması mümkün görünmemektedir. Sivil toplumun kalkınmada daha etkin rol alması, beşeri kaynakların geliştirilmesi, sağlık hizmetleri kapasitesinin yükseltilmesi, kültür, sanat ve spor faaliyetlerinin bu alanlardaki altyapı yatırımları ile birlikte artırılması, çalışma ve iş ortamının iyileştirilmesi bölgesel ekonomik gelişmenin sosyal refahı sağlaması için temel ön koşullardır.

Karayolu taşımacılığı, kendi bünyesi içinde başlı başına ekonomik bir faaliyet olması yanında, diğer bütün sektörlerle de çok yakın ilişkisi olan ve bu sektörleri doğrudan etkileyen bir hizmet türü konumundadır. Otomotiv, petrol, lojistik, taşımacılık, inşaat sektörleri başta olmak üzere tüm sektörler karayolları altyapısı hizmet seviyesinin durumuna bağlı olarak faaliyetlerini yürütmektedir. Bugün dünyadaki ülkelerin büyük bir çoğunluğunda karayolları, yolcu ve yük taşımacılığında en fazla tercih edilen ulaşım türüdür.

Bu nedenle bugün taşımacılık sektörünün etkinliği ve verimliliği karayollarının etkinliği ve verimliliği ile ölçülmektedir. Karayolları yatırımlarının sosyo-ekonomik etkileri ile ilgili olarak değişik ülkelerde yapılan çalışmalarda elde edilen sonuçlar, karayoluna yapılan kamu yatırımlarının oldukça yüksek katma değer yarattığı yönündedir.

Bölgenin sahip olduğu en büyük değeri doğasıdır. Yapılacak ve büyütülecek turizm işletmeleri Bölge ve doğa ruhuna uygun şeklide olmalıdır. Kapasite artışı tek başına sürdürülebilir turizm için yeterli değildir. Niteliksel ve niceliksel kapasite artışının, tesislerin sunduğu aktivite çeşitliliği ile birlikte desteklenmesi gerek bölge dışı ve gerekse bölge içi turist hareketliliğini artıracak; 4 mevsim turizm yaklaşımının Bölgeye yerleşmesini sağlayacaktır. Ayrıca yerel ve sağlıklı ürün üretiminin de işletmelerin fiziksel mekânlarında sunulabilecek bir imkân haline gelmesi, Bölge turizm hareketliliğini ve sektörün gelir yaratma özelliğini artıracaktır. Turizm işletmelerinin fiziksel kapasitelerinin artırılmasının yanı sıra sunulan hizmet kalitesinin de paralel olarak arttırılması gerekmektedir. Düzenlenen eğitimler, değişim programları işletmelerdeki beşeri kapasitenin artırılmasını sağlayacaktır.

Madencilik yatırımlarının artması ile imalat sanayiinde öne çıkan ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri, gıda ürünleri ve giyim eşyaları imalatı gibi sektörlerin gelişmesiyle ihracat kapasitesinin artacağı beklenmektedir. Bu amaçla katma değeri yüksek ihraç ürünlerinin desteklenmesinin yanı sıra firmaların ürün ve pazar çeşitlendirmesine yönelik faaliyetler gerçekleştirilecektir. Dış ticarette ürünlerin katma değerinin artırılması kadar, firma sahiplerinin dış ticaret konularında danışmanlık hizmeti alması ve eğitimlere katılmaları desteklenmelidir. Bölgenin ihracatının dağılımına bakıldığında, az sayıda ülkeye yüksek miktarda ihracat yapıldığı görülmektedir. Bu durum ihracatın istikrarı açısından risk oluşturmaktadır. Bu açıdan, dış ticarette ürün ve pazar çeşitlendirmesinin yanı sıra firmaların yabancı firmalarla eşleştirme faaliyetlerinin desteklenmesi önem arz etmektedir.

VI. DEVLET YARDIMLARI

1. Esnaf ve Sanatkârların İstifadesine Sunulan Hibe ve Faizsiz Kredi Desteklerine İlişkin Bilgi, Değerlendirme ve Öneriler  İlimizde faaliyet göstermekte olan 15 tane  Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi ile bu kooperatiflerin bağlı bulunduğu 1 adet üst birliği bulunmaktadır. Verilen kredi çeşitleri şu şekildedir: 1.1.İşletme Kredisi Krediden Yararlanabilecekler; Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine ortak olan esnaf ve sanatkarlar yararlanabilir.         Kredinin Kullandırılışı; Esnaf-Sanatkarların hammadde ve döner sermaye ihtiyaçlarının karşılanması inin kullandırılır.         Kredi Teminatı; Kooperatif kefaleti ve şahıs kefaleti, ipotek, ticari işletme rehni.         Kredi Limiti : 150.000 TL         Kredi Vadesi : 1-5 yıl         Kredi Faiz Oranı:1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5 1.2. Tesis Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine ortak olan esnaf ve sanatkarlar yararlanabilir.         Kredinin Kullandırılışı; Esnaf-Sanatkarların işletmeleri için ihtiyaç duydukları yeni makina, araç ve gereç alımları için kullandırılır.         Kredi Teminatı; Kooperatif kefaleti ve şahıs kefaleti, ipotek, ticari işletme rehni ve sigorta         Kredi Limiti : 150.000 TL         Kredi Vadesi : 2-5 Yıl         Kredi Faiz Oranı : 1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5 1.3.Aylık Eşit Taksitli İşletme Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine ortak olan esnaf ve sanatkarlar yararlanabilir.         Kredinin Kullandırılışı; Esnaf-Sanatkarların hammadde ve döner sermaye ihtiyaçlarının karşılanması için kullandırılır.         Kredi Teminatı; Kooperatif kefaleti ve şahıs kefaleti, ipotek, ticari işletme rehni.         Kredi Limiti : 150.000 TL         Kredi Vadesi : 12-24 ay         Kredi Faiz Oranı :1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5   1.4.İstihdamı Destekleme Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine ortak olan esnaf ve sanatkarlar yararlanabilir.           Kredinin Kullandırılışı; Esnaf ve Sanatkarların mal ve hizmet üretimini artırmaları ve özellikle yeni istihdam olanağı yaratmaları suretiyle ülke ekonomisine katkıda bulunabilmeleri için işyerlerinde kullanacakları yeni makina, araç-gereçlerin temini amacıyla kullandırılır. Ancak kullanılabilirliği teknik elemanlarımızca belirlenen eski model makine, araç ve gereçlerin satın alınması için de kullandırılabilir.           Kredi Teminatı; Kooperatif kefaleti ve şahıs kefaleti, ipotek, ticari işletme rehni ve sigorta.         Kredi Limiti : 150.000 TL.         Kredi Vadesi : 1 yıl ödemesiz, 3 yıl         Kredi Faiz Oranı : 1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5 1.5.Kooperatif İhracat-Tesis Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine ortak olan sanatkarlar yararlanabilir.         Kredinin Kullandırılışı; İmalat sektörü içinde faaliyet sürdüren direkt veya dolaylı olarak ihracata çalışan sanatkarlarımızın ihraç ettiği yada edeceği malın üretimi için ihtiyaç duyacağı ve teknoloji içeren makina teçhizat alımını teminen tesis kredisi şeklinde otorize olarak kullandırılır.         Kredi Teminatı; Kooperatif kefaletinin yanısıra 2 şahıs kefaleti ve sigorta.         Kredi Limiti : 150.000 TL         Kredi Vadesi : 1.yılı faiz ve anapara ödemesiz 5 yıl         Kredi Faiz Oranı : 1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5   1.6. İskonto Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine ortak olan esnaf ve sanatkarlar yararlanabilir.         Kredinin Kullandırılışı; Kısa süreli işletme giderlerinin finansmanı amacıyla; emre muharrer senetlerin iskontosu şeklinde kullandırılır.         Kredi Teminatı; Kooperatif kefaleti ve şahıs kefaleti, ipotek, ticari işletme rehni.         Kredi Limiti : 150.000 TL         Kredi Vadesi : 1-3 Ay         Kredi Faiz Oranı : 1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5   1.7.Şoför Taşıt Edindirme Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Üzerine kayıtlı herhangi bir taşıtı olmayan ve geçimini sağlayacak geliri bulunmayan şoför esnafı yararlanabilir.           Kredinin Kullandırılışı; Kredi yeni model kulanılmamış taşıt alınması için tahsis edilir. Ancak, cari yıla göre otomobil, kamyonet ve minibüslerde 3, kamyon ve otobüslerde ise 5 yaşına kadar taşıt alımlarında da kredi kullandırılabilir.         Kredi Teminatı; Kooperatif kefaleti ve şahıs kefaleti, rehin, Bankamız lehine kasko sigortası.         Kredi Limiti : 150.000 TL.         Kredi Vadesi : 2-5 yıl.         Kredi Faiz Oranı : 1 yıla Kadar %4 2 Yıldan fazla vadeli %5   1.8.Şoför Esnafına Taşıt Onarım Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Geçimini şoförlük veya nakliyecilikle sağlayan ve ticari amaçla kullanmak üzere tek taşıta sahip olan şoför ve nakliyeciler yararlanabilir.         Kredinin Kullandırılışı; Taşıtların bakım-onarımı ile lastik veya yedek parça alımı gibi ihtiyaçlarını karşılamak üzere iskonto veya işletme kredisi şeklinde kullandırılır.         Kredi Teminatı; Kooperatif kefaleti ve şahıs kefaleti, ipotek.         Kredi Limiti :150.000 TL.         Kredi Vadesi : İşletme Kredilerinde: 1-5 yıl İskonto Kredilerinde: 1-3 Ay Kredi Faiz Oranı : 1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5 İskonto Kredilerinde: 1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5   1.9.Servis Aracı Kamyonet Yenileme Kredisi         Krediden Yararlanabilecekler; Okul ve Personel Servis araçları ile şehiriçi yük taşımacılığında kullanılan kamyonetlerin 10 yıl ve daha eski modellerinin yenilenmesini teminen Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerine ortak olan şoför esnafı yararlanabilir.         Kredinin Kullandırılışı; Kredi 10 yıl ve daha eski model servis araçları ile kamyonetlerin yenilenmesi amacıyla, fatura karşılığı satıcı firmaya ödeme şeklinde otorize olarak kullandırılır.                 Kredi Teminatı; Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi kefaletinin yanısıra 2 şahıs kefaleti, kasko sigortası ile taşıt rehni tesis edilecektir.         Kredi Limiti : 150.000 TL         Kredi Vadesi : 3 yıl         Kredi Faiz Oranı : 1 yıla Kadar %4, 2 Yıldan fazla vadeli %5 Özkaynak Katkısı: En az % 10 oranında özkaynak katkısı aranacaktır.  
2. Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları Projesi (Bakk) Kapsamında Kredi Kullandırılan İşletme Sayısı, Kullandırılan Toplam Kredi Miktarı, Kredi Kullanım Şartları ve Sürecine Yönelik Değerlendirme ve Öneriler Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları Projesi (BAKK) kapsamında Kastamonu ilinde kredi kullandırımı yapılmamıştır.  
3. Lisanslı Depoculuk Kira Desteğinden Faydalanan İşletme Sayısı ve Destek Miktarına İlişkin İstatistikler ile Bu Desteğin Sektöre Katkısına Yönelik Görüş, Değerlendirmeler ve Öneriler İlimizde lisanslı depoculuk kira desteğinden faydalanan işletme bulunmamaktadır.
4. Devlet Tarafından Yapılan Diğer Önemli Yardımlara İlişkin Görüş, Değerlendirmeler ve Öneriler

VII. DESTEKLENEN SEKTÖRLER

1. Hâlihazırda Devlet Tarafından Desteklenen Sektörler ile Bu Desteklerin İl Ekonomisine Katkısı

                Ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla kurulan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) genel olarak Sanayi (Madencilik, İmalat, Enerji), Hizmet ve Ticaret (İnşaat, Ticaret, Ulaştırma, Turizm, Bilgi ve İletişim, Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler, İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri) sektörlerini desteklemektedir. 2010 yılında faaliyetine başlayan KOSGEB Kastamonu Müdürlüğü veritabanında 2016 yılı itibarıyla 3850 işletme bulunmaktadır. Bu işletmelerin yaklaşık %30’u imalatçı olarak faaliyet gösterirken geri kalan işletmeler hizmet ve ticaret sektöründe faaliyet göstermektedir.

                KOSGEB, Genel Destek Programı, Girişimcilik Destek Programı, Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı, Kobi Proje Destek programı, Tematik Proje Destek Programı, Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı, İşbirliği-Güç Birliği Destek Programı, Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı, Kobi Gelişim Destek Programı (Kobi-Gel) olmak üzere 9 başlıkta destek programı ile kobilere destek vermektedir. Bu destek programları dışında bazı müdürlüklerimizde bulunan laboratuvarlarımız ile kobilerimize ihtiyacı olan test ve analizler ekonomik fiyatlar ile sunulmaktadır. Yine Avrupa Birliği İşletmelerin ve Kobilerin Rekabet Edebilirliği (COSME) Programı kapsamında Pazara Erişim, Girişimciliğin Desteklenmesi, Büyüme İçin Özkaynak Fonu, Kredi Garanti Desteği, Finansmana Erişim gibi konularda destekler sağlanmaktadır.

                KOSGEB destekleri ile genel olarak istihdamın artırılması, kobilerin niteliklerinin artırılması, girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması, proje kültürü ve bilincinin oluşturulması, yeni fikir ve buluşlarınn desteklenmesi ve ar-ge bilincinin yaygınlaştırılması, kobilerin birlikte iş yapabilme kültürünün geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

2. Devlet Tarafından Desteklenmesi Durumunda Ekonomik Gelişmeye Katkı Sunacağı Değerlendirilen ve Bu Nedenle Öne Çıkarılması Gereken Sektörler ile Bu Sektörlerin Desteklenmesi Halinde Elde Edilecek Ekonomik Değerlere ve Sosyal Kazanımlara İlişkin Görüş ve Değerlendirmeler

                İlimizde madencilik ve ağır sanayi yatırımları artış eğilimindedir. Bu yatırımların daha rantabl olabilmesi için demiryolu ve liman yatırımlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Özel sektörün bu ihtiyacı giderebilmesi için talep edilen asgari yatırım tutarının ilimizmiz gibi geri kalmış illerde düşürülmesi ve teşvik edilmesi gerekmektedir.

                Aynı gelişmişlik seviyesinde olunan ve ilimizde gelişebilecek aşağıdaki sektörlerinde ilimizde bölgesel destek unsurları ile desteklenmesi gerekmektedir.

VIII. SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

                İktisadi ve Ticari Gelişimin Önündeki Engeller ile Bu Engellerin Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Görüş, Değerlendirme ve Öneriler

                İlimizde istihdamın arttırılması amacıyla üretim yapmayı teşvik edecek destek uygulamalarının ve teşviklerinin arttırılması ve hizmetlerin daha nitelikli hale getirilmesi ekonomik gelişmeye katkı sağlayacaktır.İlimizde faaliyet gösteren işletmelerin önemli bir bölümü orta-düşük teknoloji yoğun, katma değeri düşük ürün üreten işletmelerdir. Bu nedenle sermaye birikimi yetersiz kalmakta, katma değeri yüksek ürün üretecek yeni yatırımlar daha uzun vadede yapılmaktadır.

                Sanayi ve üniversite arasındaki işbirliğinin zayıflığı nedeniyle, sanayicinin istihdam edebileceği nitelikte meslek oluşturma konusunda da yetersizlikler görülmektedir. İşletmelerin kapasitesinin artması, insan kaynağı yoğun olan faaliyetlerden son teknoloji makine hatlarının kullanımına geçilmesi yatırımların gerçekleşmesi ile birlikte önemli bir kapasitenin oluşabileceği değerlendirilmektedir.

                Tarımsal ürün çeşitliliği, zengin orman varlığı, maden rezervleri ve turizm potansiyeline sahip olmakla beraber, bu potansiyel yeterince değerlendirilememektedir. İlimizin zengin orman varlığının sonucu olarak ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı ekonominin lokomotif sektörüdür. Ahşap ürünleri imalatına paralel olarak mobilya imalatı gelişmektedir. İlimizin tarım ve hayvancılığa uygun olmasının sonucu olarak gıda ürünleri imalatı öne çıkmaktadır. İlimizin sahip olduğu tarımsal ürün ve orman ürün zenginliğinin yanı sıra turizm potansiyeli de gün yüzüne çıkarılmayı beklemektedir.

                İlimizin kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması için, tarım ve sanayi sektörlerinde üretimin ve verimliliğin artırılması gerekmektedir. Tarım ve ormana dayalı olmak üzere imalat sanayinde büyüme, fiziksel ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi, verimli ve yenilikçi tekniklerin kullanılmasıyla mümkün olacaktır.