Edirne, Ülkemizin orta düzeyde gelişmiş illerinden biridir. DPT bünyesinde illerimizin sosyo-ekonomik gelişmişliğine yönelik olarak yapılan araştırmalarda, İlimiz, 1996 yılında 18. sırada, 2003 yılında da 16. Sırada, 2011 yılında da 12. sırada yer almıştır.
Devlet İstatistik Enstitüsü’nün gayri safi yurtiçi hasılanın illere dağılımına ilişkin yayınladığı istatistikler de benzer sonuçları ortaya koymaktadır. Bu istatistiklere göre, Edirne’nin 2001 yılında kişi başına GSYİH’sı Türkiye ortalamasının % 112’si düzeyinde olup, Edirne bu miktarla iller arasında 17. sırada bulunmaktadır.
TÜİK tarafından iller bazında daha güncel bir bilgi yayınlanmamıştır. Fakat, Edirne’nin kişi başına GSYİH’sının Ülkemiz genelindeki kişi başına GSYİH miktarına oranının değişmediği varsayımıyla, 2014 yılında Edirne’deki kişi başına GSYİH miktarı 11.760 dolar olarak tahmin edilebilir. Aynı yılda Ülkemiz genelindeki kişi başına GSYİH miktarı 10.504 dolardır.
Bunlar dışındaki ekonomik göstergeler de Edirne’nin durumuna ilişkin olarak benzer sonuçları ortaya koymaktadır.
İlin ekonomik durumunu gösteren önemli göstergelerden biri olan banka mevduatlarına bakarsak, Edirne’deki banka mevduatının, Türkiye toplamının binde 3’ü düzeyinde olduğunu görmekteyiz. 2014 yılı sonu itibariyle Edirne’deki toplam banka mevduatı 2,3 milyar TL civarındadır.
Kişi başına mevduat tutarı ise 6.967 TL olup, bu miktar Türkiye ortalaması olan 11.506 TL’nin % 60’ına denktir. Bu büyüklükle Edirne 15. il durumundadır.
Banka kredileri için de mevduata benzer bir durum söz konusudur. 2014 yılı sonu itibariyle Edirne’deki banka kredisi 3,6 milyar TL’dir.
Diğer bir ekonomik gösterge olan, bütçe gelirlerine bakarsak, 2014 yılında Edirne’de 898 milyon TL, tüm illerin toplamında ise 425,7 milyar TL merkezi yönetim bütçe gelir tahsilatı gerçekleştirilmiştir. Buna göre Edirne’nin merkezi yönetim bütçe gelirleri içindeki payı binde 2 düzeyindedir.
Kişi başına merkezi yönetim bütçe gelirleri tahsilatı ise 2014 yılı için, Edirne’de 2.234 TL, iller toplamında ise 5.553 TL civarındadır. Buna göre Edirne’de kişi başına merkezi yönetim bütçe gelirleri tahsilatı, iller toplamının yarısından azdır. Buna karşın İlimiz, kişi başına gelir bakımından 14. il durumundadır.
Merkezi yönetim bütçe giderleri ise 2014 yılı itibariyle Edirne’de 1,4 milyar TL olup, gelirlerin giderleri karşılama oranı % 61,9’dur. Tüm illerin toplamında ise bu oran % 94,9 seviyesindedir.
Kişi başına merkezi yönetim bütçe giderleri Edirne’de 3.609 TL, 81 ilin toplamında ise 5.320 TL’dir. Edirne bu miktarla, kişi başına gider bakımından, iller arasında, 19. sıradadır.
Bütün bu göstergeler Edirne’nin ekonomik bakımından çok gelişmiş bir il olmamakla birlikte, ortalamanın da üzerinde bir il olduğunu göstermektedir. Edirne’ye bu gelişme düzeyini sağlayan temel sektör tarım olmuştur.
Edirne ekonomisindeki tarımsal ağırlık, İlimizin geniş ve verimli tarım alanlarına sahip olmasının bir sonucudur.
Edirne’de, tarımsal üretim tarla ürünleri ağırlıklıdır. Geniş ve verimli arazilerin büyük bölümünde buğday, ayçiçeği ve çeltik ekilmektedir. Ayrıca yem bitkileri, süpürge otu ve karpuz da diğer önemli bitkisel ürünler olarak sayılabilir.
İlimizin toplam 370.948 hektar olan işlenen tarım alanlarının yaklaşık % 97’si tarla, % 2’si sebze, meyve ve bağ bahçe alanlarından oluşmaktadır.
Bu tarım alanlarımızın yaklaşık % 80’inde buğday, ayçiçeği, ve pirinç üretimi gerçekleştirilmektedir. TÜİK tarafından yayınlanan son üç yıllık (2012-2014) verilere göre, Edirne’nin, Türkiye toplamı içindeki payı, çeltik üretiminde % 41, ayçiçeği üretiminde % 19 ve buğday üretiminde % 3’tür.
Tarım arazilerimizin 100.000 hektarında sulu tarım yapılmaktadır. Bu alan, İl Tarım Müdürlüğü verilerine göre mevcut olan 370.948 hektarlık tarım arazisinin yaklaşık % 27’sini oluşturmaktadır.
İl tarımının en önemli iki su kaynağı Meriç ve Ergene nehirleridir. Ancak bu iki nehrimiz de önemli ölçüde kirlenmiş durumdadır. Yapılan ölçümlere göre Meriç Nehri 2. sınıf, Ergene Nehri de 4. sınıf, yani çok kirlenmiş su niteliğindedir. Bunlardan Ergene Nehri havza genişliği bakımından İlimiz tarımı için büyük önem taşımaktadır. Zira, İl alanının yaklaşık yarısı Ergene havzasında yer almakta ve bu havzadaki toprakların büyük bir kısmı tarıma elverişli arazilerden oluşmaktadır. Ancak bu Nehrimiz, özellikle Tekirdağ’ın Çerkezköy ve Çorlu ilçelerinde yoğunlaşan sanayi tesislerinin kirletici etkileriyle, İlimiz tarımı bakımından önemli bir tehdit oluşturur hale gelmiştir.
Ayrıca bu akarsularımızdan Meriç Nehri, son yıllarda sık sık yinelenen taşkınlarla da önemli zararlara yol açmaktadır.
İlimizin çevre sorunları yalnızca sanayi kaynaklı kirlenmeden oluşmamaktadır. Kentlerimizin hiçbirinde atıksu arıtma sisteminin olmaması ve atıksuların doğrudan akarsu ve denize deşarjı; ayrıca katı atıkların da hiçbir tasnife tabi tutulmadan vahşi depolama sistemiyle atılması İlimiz için diğer önemli bir çevre sorunudur.
Hayvancılık da Edirne’nin önemli üretim konularından biridir. 2014 yılı itibariyle 163.000 büyükbaş ve 362.000 küçükbaş hayvanımız bulunmaktadır. Edirne’nin en önemli hayvansal ürünü olan süt üretimi, TÜİK tarafından yayınlanan son üç yıllık (2012-2014) verilere göre, Türkiye yıllık süt üretiminin yaklaşık % 2’sine karşılık gelmektedir.
Edirne orman varlığı bakımından fakir sayılabilecek bir ilimizdir. Toplam ormanlık saha sadece 106.939 hektardır. Orman varlığı, il yüzölçümünün yaklaşık olarak % 16’sına, Türkiye orman varlığının da binde 5’ine karşılık gelmektedir.
Edirne, çevre illerle karşılaştırıldığında, sanayi bakımından gelişmiş bir il değildir. Buna rağmen, İlimizin tarımsal üretiminin yüksek oluşu ve coğrafi olarak uygun bir konumda bulunuşu sanayi bakımından da belli bir ilerleme sağlanmasına imkan vermiştir. Sanayi Sicil istatistiklerine göre İlimizde, 2014 yılı sonu itibariyle, 370 sanayi tesisi bulunmakta olup, bunların toplam istihdamı 11.000 kişi civarındadır. Bu sanayi işletmeleri genellikle ayçiçeği, süt, pirinç gibi Edirne’de yoğun olarak üretilen tarımsal ürünlere dayanan işletmelerdir; büyük sanayi işletmeleri ise tekstil sektöründe yoğunlaşmıştır.
Süloğlu ilçe sınırları içinde yer alan toplam 260 hektarlık arazinin 107 hektarındaki Edirne Organize Sanayi Bölgesi altyapı inşaatı, 2006 yılında tamamlanmıştır. Organize Sanayi Bölgemizde bugüne kadar 11 işletme inşaatı tamamlayarak, üretime başlamıştır. Halihazırda Organize Sanayi Bölgemizin sağladığı istihdam 450 kişi civarındadır.
Edirne’de ilk küçük sanayi sitesi 1979 yılında faaliyete geçmiş, günümüzde Merkez İlçe ve diğer altı ilçemizde küçük sanayi sitesi faal durumdadır. Bu küçük sanayi sitelerinde 1.574 faal işyeri bulunmakta olup, toplam çalışan sayısı 4.500 kişi civarındadır.
İlimizde dört ticaret borsası bulunmaktadır. Bu ticaret borsalarımıza toplam 1191 gerçek ve tüzel kişi kayıtlı bulunmaktadır. Borsalarımızın 2014 yılı işlem hacmi 3,1 milyar TL’dir.
Edirne’de hizmetler sektörünün ağırlığını artıran en önemli etken sınır kapılarımızdır. Halihazırda İlimizde 2’si demiryolu olmak üzere 6 gümrük hizmet vermektedir. Bu gümrüklerden 2014 yılında 5,5 milyon yolcu ve 1,5 milyon araç giriş çıkış yapmıştır.
Madencilik alanında, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü çalışmalarına göre;
Lalapaşa-Vaysal Köyü yatağında Altın-Gümüş, Lalapaşa yataklarında Çimento Hammaddeleri, Florit, Kil, Fosfat,
Enez ( Çavuşköy, Yenice, Hisarlı) yatağında Bentonit,
İpsala (Sultan Köyü) yatağında Manganez,
Demirhanlı, Küçükdoğanca, Karayusuflu, Uzunköprü-Harmanlı yataklarında Linyit kömürü gibi madenler bulunmaktadır.
İlimizin linyit rezervlerini ele alırsak; Demirhanlı’da 56 milyon ton, Meriç Karayusuflu’da 18 milyon ton, Uzunköprü Harmanlı’da 13,5 milyon ton, Enez Çavuşköy’de 1,5 milyon ton muhtemel rezerv gözükmektedir.
Ancak bu rezervler yapılan ve yapılacak sondajlara göre kesinlik kazanacaktır. İlimizden çıkarılan linyit kömürleri genellikle Trakya Bölgesindeki sanayi kuruluşlarınca kullanılmaktadır
Diğer yandan turizm de Edirne için önemli bir gelir ve istihdam alanıdır. İlimizde turizm işletme belgeli olarak 23 konaklama tesisi hizmet vermekte olup, bunların oda sayısı 1071, yatak sayısı da 2.105’tir. Yerel yönetim belgeli olarak da 35 konaklama tesisimiz hizmet vermektedir. Bunların toplam oda sayısı 895, yatak sayısı 1.872’dir.
